Özgüven eksikliği kısa hali ile kişinin kendi özellikleri ile uyumlu olmaması, kendini kabul edememesi, kendi başına karar almakta zorluk yaşaması ve risk almada çekimser davranması olarak tanımlanabilir. Kişilerde özgüven bir diğer deyişle benlik saygısı, ebeveyn tutumlarından, kişilerarası ilişkilerden, yakın çevrenin beklentilerinden çocukluktaki anne-çocuk ilişkisinden etkilenebilmektedir.
Belirtileri;
- Tek başına karar almada zorlanma
- Bağımlılık
- Hayır demekte zorlanma ve ilişkilerde sınır koyamama
- Eleştirilere karşı aşırı hassas olma
- Fiziksel özelliklerini beğenmeme
- Kendini başarısız hissetme
- Utanç, suçluluk duyguları
Bireylerde özgüven eksikliği giderilmediği takdirde, kişi özerk kararlar almaktan kaçınacak, kendi başına bir işi asla başaramayacağını düşünecek bunun sonucu olarak da bir ebeveyn/eş/yakın arkadaş gözetiminde yaşamaya, onların karar ve düşüncelerine bağımlı olmaya devem edecektir.
Özgüven Eksikliği Nasıl Giderilir?
Araştırmalar göstermektedir ki özgüven eksikliği erken dönemlerdeki aile içi yaşantılarla doğrudan ilişkilidir. Mükemmeliyetçi tutumlar sergileyen ebeveynlerin çocuklarında özgüven eksikliği sıklıkla görülmektedir. Bundan dolayı çocukta benlik saygısının sağlıklı şekilde gelişebilmesi için aile içi ebeveyn davranışları büyük önem taşımaktadır.
Çocuklarda sağlıklı benlik saygısı gelişimi açısından bir takım olumlu davranışlar;
- Çocuğunuza güvenin ve ona güvendiğinizi doğrudan ona hissettirin
- Çocuğunuz gelişim dönemlerinin farkında olun, bu dönemlere uygun gelişimsel beklentiler oluşturun
- Hiç kimseniz hatasız bir yaşama sahip olamayacağını, hata yapmanın yaşamın bir parçası olduğu çocuğunuza söyleyin
- Başarılı ya da başarısız her ne şekilde olursa olsun onu sevip, kabul ettiğinizi ona değer verdiğinizi sık sık vurgulayın
- Aşırı yönlendirici, koruyucu, baskılayıcı olmaktan kaçının. Bazı hataları yapmasına izin verin.
Çocuk ve yetişkinlerde özgüven eksiliği ile başa çıkmak için planlı ve programlı bir uzman desteği gerekmektedir. Haftalık gerçekleştirilen Psikolojik Danışma seansları ile kişi kısa bir süre içeresinde işlevsel olmayan yanlış benlik inançlarından kurtulabilecek, sosyal ilişkilerinde daha özerk daha başarılı, kendini daha iyi ifade eden bir birey olabilecektir.