Otizm, zihin engeli, down sendromu gibi ikincil bir engele bağlı olarak ortaya çıka dil ve konuşma problemleri dil ve konuşma terapistlerinin aktif olarak çalıştığı alanlardan biridir. Dil ve konuşma üst bilişsel bir beceri olduğu için zihin engeli gibi bir durumda dil ve konuşma gecikmesi sıklıkla görülür ve dilin alt bileşenlerinin birçoğunda sorun yaşanır. Zihin engeli olan zihin engelinin derecesine bağlı olarak konuşmaya geç başlayabilir, konuşmaya başladıktan sonra ise dilin alt bileşeni olan alanlarda sorun yaşayabilir. Benzer şekilde zihin engeli olan bireylerde sıklıkla sesleri edinme de güçlük yaşandığı için konuşmada anlaşılırlık problemleri meydana gelir.
Otizm gibi yaygın gelişimsel bozukluklarda da dil ve konuşma bireyde en çok etkilenen alandır. Birey iletişime geçmek de isteksidir, göz teması kısıtlıdır, komut alma ve dinleme becerilerinde sıkıntı yaşamaktadır. Genellikle alıcı dil becerileri normal düzeyde olmasına rağmen ifade edici dil de ciddi sıkıntılar gözlenir. Yaygın gelişimsel bozukluklarda sıklıkla gördüğümüz bir başka problemde pragmatik alanda yaşanılan sorunlardır.
Pragmatik düzeyde bozukluk yaşayan kişiler başkalarının söylediklerinin anlamını kavramada zorluk yaşarlar; kendi ihtiyaçlarını karşılamak ve iletişime geçmek için dili doğru bir şekilde; ortama-duruma uygun olarak kullanamazlar. Bu alanda sorun yaşayan bireylerde genellikle dil ve konuşma gecikmesi, sözcük bulmada zorluk, sözcükleri anlamsız şekilde tekrar etme davranışı sıklıkla gözlemlenir. Ayrıca bu bireyler genellikle sözcükleri cümle içinde kullanırken sözdiziminde ve eklerde hata yapma, zamirleri anlamada ve kullanmada zorluk, soruları anlamakta ve soruya uygun cevap vermekte zorluk, soyut kavramları anlamakta zorluk, şakaları; jest ve mimikleri anlamada zorluk, iletişimi sürdürmede zorluk yaşarlar.
Benzer bir şekilde down sendromlu bireyler de yaygın gelişimsel bozuklukta ve zihin engeli olan bireylerde olduğu gibi dil ve konuşmada gecikme, dilin alt bileşenlerinde çeşitli problemler, konuşma da artikülasyon hataları sıklıkla görülmektedir.